Ενα ζωντανό πείραμα: Το κόμμα "Διαδικτυακή Δημοκρατία" στις Ευρωεκλογές

Βαρεθήκαμε τους λαϊκιστές, ας πάμε στο λαό! Μπορεί αυτή να είναι η λύση; Ίσως και μάλιστα στην Ουγγαρία δημιουργήθηκε το κόμμα της άμεσης διαδικτυακής δημοκρατίας ενόψει των Ευρωεκλογών.

Σε γενικές γραμμές η ιστοσελίδα του κόμματος θα επιτρέπει στους χρήστες να ανταλλάσσουν απόψεις για θέματα που θα συζητούνται στο Ευρωκοινοβούλιο και τα αποτελέσματα θα μεταφέρονται ως πολιτικές θέσεις του κόμματος από τους Ευρωβουλευτές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Πλήρες κείμενο για την είδηση εδώ).

Πόσο υπεύθυνος είναι όμως ο λαός όταν διαμορφώνει άμεσα πολιτικές μέσα από την ανωνυμία του πλήθους;

Ενα απλό παράδειγμα είναι το ζήτημα των γάμων των γκέι. Πρόσφατη ανταλλαγή απόψεων πολιτών μέσα από τον Φιλελεύθερο (δείτε σχετικό σχόλιο κι από τον Κυπρολέοντα) έδειχνε (ή τουλάχιστον παρουσιάστηκαν) ότι υπάρχουν όλες οι τάσεις. Δηλαδή αυτοί που έκαναν λόγο για το δικαίωμα του κάθε ατόμου στην ίση μεταχείριση από το κράτος κι αυτοί που μπέρδευαν τη δική τους ηθική με τη διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων συμπολιτών τους.

Δεν θέλω να σκεφτώ τι θα προέκυπτε σ' ένα δημοψήφισμα, κι ειδικά ηλεκτρονικό, ανώνυμο για το ζήτημα της ισότητας στο γάμο, στο μοντέλο άμεσης δημοκρατίας που εισηγείται το κόμμα 'Internet Democracy' της Ουγγαρίας. Κανονικά δεν θα έπρεπε να έχει και σημασία, γιατί τα δικαιώματα του κάθε ατόμου δεν μπορούν να υπόκεινται στη καλή διάθεση του ανώνυμου πλήθους.

Μήπως ο επώνυμος πολιτικός είναι καλύτερος; Σίγουρα η επώνυμη στάση ενός πολιτικού μπορεί να λειτουργήσει και προς τις δύο κατευθύνσεις. Είτε θέλοντας να παρουσιαστεί συνεπής με την ιδεολογία του κόμματος του (πχ. Σύριζα), είτε για λόγους προσωπικών απόψεων, είτε για λόγους ψηφοθηρίας, είτε..., είτε... ψηφίζει θετικά και γίνεται αποδέκτης τόσο θετικής όσο κι αρνητικής κριτικής. Το ίδιο ισχύει κι αντίστροφα. Για τους ίδιους λόγους (ιδεολογικούς, λόγω συντηρητικής προσέγγισης, προσήλωση στη θρησκευτική ηθική), είτε για λόγους ψηφοθηρίας ανάμεσα στο συντηρητικό ακροατήριο μπορεί να καταλήει σε αρνητική ψήφο. Ο πολιτικός, και πάλι, θα δεκτεί και θετική κι αρνητική κριτική.

Η ειδοποιός διαφορά είναι πως στην περίπτωση του πλήθους λειτουργεί το θυμικό, το γενικότερο κλίμα, και η ψυχολογία του πλήθους που επιτρέπει ακρότητες όλτων των τάσεων και μάλιστα η όποια απόφαση δεν συνδέεται με καμία ανάληψη ευθύνης. Στην περίπτωση των επώνυμων πολιτικών, η ευθύνη βαραίνει τον καθένα κι έχει αντίστοιχο αντίκτυπο, είτε θετικό είτε αρνητικό. Αρα γίνεται και με διαφορετικούς όρους και συνήθως (όχι πάντα) δεν ξεφεύγει απο τα όρια του πολιτικού πολιτισμού και δεν αναζητά λύσεις στο θυμικό.

Όσο όμορφα κι αν ακούγεται η έννοια της άμεσης δημοκρατίας μέσω του διαδικτύου και τη δύναμη που έχουν ή που μπορούν να αποκτήσουν πχ οι bloggers κι άλλοι που μπορούν να επηρεάσουν την μορφή του δημόσιου διαλόγου, παροτρύνοντας στη συμμετοχή σε τέτοια δημοψηφίσματα και καθοδηγώντας τις τάσεις, όταν αυτά τα στοιχεία δεν συνδέονται με κάποια έννοια προσωπικής ευθύνης για την κάθε απάντηση που δίνεται, τότε ο κίνδυνος να οδηγηθούμε στη δικτατορία του ανώνυμου δικτυωμένου πλήθους είναι ορατός.

Θεωρώ ενδιαφέρον το "πείραμα" που αναμένεται να λάβει χώρα στην Ουγγαρία κι ελπίχω το συγκεκριμένο κόμμα να πετύχει εκλογή ευρωβουλευτη για να δούμε πως θα εξελιχθεί στην πράξη, αν και ήδη είμαι επιφυλακτικός από τις παγίδες που κρύβει.